CZECHY

Powrót

CzechyRepublika Czeska – państwo w Europie Środkowej. Od północnego wschodu graniczy z Polską, od zachodu i północnego zachodu z Niemcami, od południa z Austrią, a od południowego wschodu ze Słowacją. Stolicą i największym miastem Czech jest Praga. Kraj składa się z trzech historycznych krain – Czech właściwych, Moraw i części Śląska Austriackiego. Na powierzchni 78 866 km² żyje ponad 10,5 mln osób, z czego 94% to Czesi. Obowiązuje czterostopniowy podział administracyjny – na 14 krajów, 204 gminy III stopnia, 384 gminy II stopnia oraz 5661 gmin I stopnia. W starożytności ziemie czeskie były zamieszkiwane przez celtyckie plemię Bojów, a następnie germańskich Markomanów. W VI wieku n.e. pojawiły się pierwsze plemiona słowiańskie. W IX w. Czechy zostały zjednoczone przez Przemyślidów. W roku 884 pierwszy historyczny władca Czech, książę Borzywoj I, przyjął chrześcijaństwo. W 1019 r. Brzetysław I zjednoczył Czechy i Morawy, a w 1085 r. Wratysław II został koronowany na króla. Wtedy też Czechy weszły w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Po wygaśnięciu dynastii Przemyślidów na pocz. XIV wieku władzę objęli Luksemburgowie. Za czasów Karola IV Czechy, a przede wszystkim Praga, stały się centrum cesarstwa niemieckiego przeżywając swój największy rozkwit. Po XV-wiecznych wystąpieniach husytów i wywołanych tym wojnach religijnych spadło znaczenie Czech, które od 1526 r. znalazły się pod władzą Habsburgów, uzależniając się stopniowo od Niemiec. Zależność ta została przypieczętowana po wojnie trzydziestoletniej przegranej przez protestanckie Czechy. W XIX w. kraj faktycznie stał się integralną częścią Cesarstwa Austriackiego. Odrodzenie świadomości narodowej następowało dopiero po Wiośnie Ludów. W 1918 r. obszar dzisiejszych Czech wszedł w skład nowo utworzonej Republiki Czechosłowackiej istniejącej do 1939 (podział między III Rzeszę, Polskę, Węgry i marionetkową Słowację) i odrodzonej po 1945 r. jako państwo komunistyczne w strefie wpływów ZSRR. W 1989 r. upadł ustrój komunistyczny (aksamitna rewolucja), a w 1993 r. Czechosłowacja została podzielona na dwa państwa – Republikę Czeską i Słowację.

Czechy są wielopartyjną republiką parlamentarną z dwuizbowym parlamentem – Izbą Poselską i Senatem. Głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament na pięcioletnią kadencję. Naczelny organ władzy wykonawczej stanowi rząd z czternastoma ministerstwami. Od 1999 r. Czechy są członkiem NATO, a od 2004 r. Unii Europejskiej. Należą także m.in. do Rady Europy, OECD i Grupy Wyszehradzkiej.